آتشکده

آتشکده به گونه‌ای از نیایشگاه‌های زرتشتیان گفته می‌شود که در آن آتش در جایگاه ویژه‌ای جای گرفته است و مهمترین نیایش‌های دینی در آن و در برابر آتش انجام می‌گیرد. از جمله نیایش‌ها خواندن اوستا و گاتها است.

آتشکده های ایران

بنا بر نظر احمد تفضلی اطلاعات ما درباره آتشکده‌ها عموماً از دوره ساسانی و اسلامی است. شکل و بنای آتشکده‌ها در همه جا یکسان بوده، معمولا هر آتشکده هشت درگاه و چند اتاق هشت گوشه داشته و آتشدان در وسط بنا واقع بوده و پیوسته آتش مقدس در آن می‌سوخته است. اما با گذر زمان و به تدریج، در دین زرتشت مقرر می‌شود که آفتاب بر آتش نتابد. بنابراین آتش را در فضای باز نگهداری نکرده و اتاقی در وسط بنا ساختند که آتشدان در آن جای داشت. شمار آتشکده‌ها بسیار بود و بنیاد آن‌ها به زمان پیش از زرتشت، یعنی زمان پیشدادیان (هوشنگ و جمشید) می‌رسید.

آتشکده‌های زیادی در ایران موجود است که پس از حمله اعراب به ایران و همچنین در دوران صفویه به زور خاموش شدند. تعدادی از آتشکده‌ها نیز به دست اعراب یا خود ایرانی ها تخریب گشتند.

آشنایی با آتشکده ها

آتشکده تخت رستم شهریار
1398/07/23 0 0

آتشکده تخت رستم شهریار بر روی کوه تخت رستم قرار گرفته است. احتمال زیاد این محل قبل از حمله اعراب نام دیگری داشته است. بعد از حمله اعراب ...

گروه(ها):
ادامه مطلب
آتشکده آتشکوه
1396/10/07 0 0

آتشکده آتشکوه یکی از مهم‌ترین آثار بجا مانده از دوران باستان در سرزمین کهن ایران است. مورخان قدمت این بنا را به دوره ساسانیان مربوط می‌دانند. کوه‌های ...

گروه(ها):
ادامه مطلب
نیایشگاه مند (معبد کلات)
1396/08/19 0 0

نیایشگاه مند (معبد کلات) مربوط به دوره اشکانیان - دوره ساسانیان است. نیایشگاه مند بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت دارد. در ارتفاعات سنگى مشرف به بستر ...

گروه(ها):
ادامه مطلب
آتشکده سیاهگل
1396/07/28 0 0

این آتشکده که بر روی چهار پایه بنا شده، مربوط به دوره ساسانیان است و یکی از سالم‌ترین آتشکده‌های دوران قبل از اسلام در این استان می‌باشد. این آتشکده ...

گروه(ها):
ادامه مطلب

سه آتشکده مقدس ایران باستان

در اساطیر ایرانی که در یشت‌های اوستا منعکس شده‌اند نام سه آتش اساطیری وجود دارد. آتش فرنبغ، آتش گشنسب و آتش برزین مهر. فرنبغ با موبدان، گشنسب با جنگجویان و فرمانروایان و برزین مهر با کشاورزان پیوند داشت.

آتش آذرگشنسب: آتش آذرگشنسب آتشی اساطیری است که حسب روایت‌های سنتی ساخت آن را به کیخسرو نسبت می‌دهند. این آتش در آتشکده‌ای بهمین نام در گنزک یا شیز آذربایجان جای داشته‌است و آتش خاندان شاهنشاهی ساسانی بشمار می‌رفته‌است. پژوهشگران بر این باورند که بقایای تخت سلیمان در کنار دریاچه، همان آتشکده آذرگشنسب دوره ساسانی است.

آتش آذرفرنبغ: آتش آذرفرنبغ ظاهراً در کاریان لارستان قرار داشته‌است. عنوان شده که این آتش ابتدا در خوارزم بوده و سپس به فارس برده شده‌است. برخی انتقال آن به فارس را مربوط به دورهٔ گشتاسب و برخی مربوط به زمان خسرو یکم انوشیروان می‌دانند. آتشکده کاریان در جنوب ایران در سر راه لار به سیراف قرار داشته و امروز نیز بقایای آتشکده‌ای عظیم در آنجا وجود دارد. در کتیبه‌ای که در آن آتشکده وجود دارد، نوشته‌شده که سی هزار دینار برای آنجا هزینه شده‌است.

آتش آذربرزین مهر: به نظر می‌رسد مکان اصلی آتش آذربرزین مهر در نیشابور بوده‌باشد و ساخت آن را به گشتاسب نسبت داده‌اند. در برخی منابع مزدیسنی نیز آمده که زرتشت هنگام نزول به بارگاه گشتاسب آذر برزین مهر را در دست خود داشت و همو بود که آن آتشکده را مرمت نمود. خاورشناسان مکان روستاهای داورزن و نیز ریوند را بعنوان مرکز احتمالی این آتشکده یاد کرده‌اند. در دوره اسلامی نیز گزارش‌هایی مبنی بر وجود یک آتشکده عظیم در نیشابور وجود دارد.

آتشی که درون آتشکده یزد می‌سوزد بیش از ۱۵۰۰ سال است که روشن مانده‌است. این آتش فروزه‌ای است از آتش آتشکده کاریان در لارستان که به عقدای یزد آورده شد و نزدیک به ۷۰۰ سال در آنجا روشن نگه داشته شد و سپس در سال ۵۲۲ از عقدا به اردکان برده شد و نزدیک به ۳۰۰ سال نیز در اردکان یزد بود و در سال ۸۵۲ از اردکان به این شهر برده شد.