منطقه حفاظت شده و پارک ملی

منطقه حفاظت شده به صورت کلی بخشی از زیست بوم بوده که کلیه عناصر آن اعم از زنده و غیر زنده، شامل جانوران (مهره داران)، گیاهان، حشرات و بندپایان، جلبکها و قارچها، باکتریها و تک سلولی‌ها و .. و حتی منابع کانی، شکل زمین، مورفولوژی، منابع آبی و کلیه عناصر فیزیکی آن به‌طور کامل و با اهداف خاص، در غالب طرح‌های پهنه بندی داخلی مناطق، در سطوح حفاظتی مختلف، مورد حفاظت قرار می‌گیرد. در واقع محدوده‌ای از منابع طبیعی چون جنگل، مرتع و … است که به جهت ضرورت حفظ و تکثیر جانوران و رستنی‌هایش تحت حفاظت قرار دارد و در آن قطع درختان و تخریب و شکار بدون مجوز ممنوع می‌باشد.

پارک ملی به محدوده‌ای از منابع طبیعی، من‌جمله جنگل، مرتع، بیشه‌های طبیعی، دشت، رودخانه، دریاچه و کوهستان اطلاق می‌شود که نمایان‌گر نمونه‌های برجسته‌ای از مظاهر طبیعی باشد. دولت‌ها به منظور حفظ همیشگی وضعیت زیست‌بوم و همچنین ایجاد محیط مناسب برای تکثیر و پرورش جانوران وحشی و رشد گیاهان در خطر انقراض و برای جلوگیری از دخالت‌های مخرب انسانی، این مناطق را تحت حفاظت قرار می‌دهند.

ایالات متحده آمریکا، اولین کشور و آغازگر سیاست حفظ طبیعت و تأسیس پارک‌های ملی بود. سیستم پارک‌های ملی توسط برخی تاریخ‌نویسان «بهترین ایدهٔ آمریکا» اطلاق گردیده.

اهداف حفاظت

  • حفظ و نگهداری زیست بوم جهت نسل حاضر و آینده
  • مطالعات و تحقیقات
  • گردشگری

آشنایی با مناطق حفاظت شده و پارک های ملی

پارک ملی گلستان
1397/04/14 0 0

پارک ملی گلستان یا جنگل گلستان، منطقهٔ حفاظت شده‌ای است که قدیمی‌ترین پارک ملی ثبت شده در کشور ایران و پناهگاهی کم‌نظیر برای حیات‌وحش ...

گروه(ها):
ادامه مطلب
تنگ بستانک یا بهشت گمشده
1396/07/28 0 0

تنگ بستانک منطقه ای سرسبز و رویایی در شهرستان مرودشت است که به خاطر منظره سرسبز و شگفت انگیزش بهشت گمشده ایران نامیده شده است ...

گروه(ها):
ادامه مطلب

مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست ایران

مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران، مناطق با ارزش زیست‌محیطی هستند که توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایران، مدیریت می‌شوند. این سازمان، مناطق حفاظت‌شده ایران را در قالب ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره، مناطق چهارگانه و مناطق شکارممنوع تحت حفاظت دارند.

مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست ایران عبارتند از:

  1. پارک ملی، چشم‌اندازهای طبیعی داراری اهمیت ملی و جهانی
  2. اثر طبیعی ملی، پدیده‌ها یا مجموعه‌های گیاهی جانوری کم‌نظیر
  3. پناهگاه حیات وحش، زیستگاه‌های نمونه جانوران وحشی
  4. منطقه حفاظت‌شده، اراضی ویژه زیست‌محیطی

مناطق حفاظت شده ایران

سازمان حفاظت محیط زیست، منطقه حفاظت شده را به شرح زیر تعریف نموده است: «اراضی به نسبت وسیع، با ارزش حفاظتی زیاد که با هدف حفظ و احیای رویشگاه‌های گیاهی و زیستگاه‌های جانوری انتخاب می‌شوند. مناطق حفاظت شده، محیط‌های مناسبی برای اجرای برنامه‌های آموزشی و پژوهش‌های زیست‌محیطی به‌شمار می آیند. انجام فعالیت‌های گردشگری و بهره‌برداری مصرفی و اقتصادی متناسب با نواحی هر منطقه و بر اساس طرح جامع مدیریت مناطق، مجاز است.»

پارک های ملی ایران

پارک‌های ملی ایران، یکی از مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست ایران می‌باشد.

پارک ملی به محدوده‌ای از منابع طبیعی کشور، اعم از جنگل، مرتع، بیشه‌های طبیعی، اراضی جنگلی، دشت و آب و کوهستان اطلاق می‌شود که نمایانگر نمونه‌های برجسته‌ای از مظاهر طبیعی ایران می‌باشد و به منظور حفظ همیشگی وضع زندگی و طبیعی آن و همچنین ایجاد محیط مناسب برای تکثیر و پرورش جانوران وحشی و رشد رستنیها در شرایط کاملاً طبیعی تحت حفاظت قرار می‌گیرد.

تعریف رسمی پارک ملی، از دیدگاه سازمان حفاظت محیط زیست به شرح زیر است: «مناطق طبیعی به نسبت وسیع و دارای ویژگی‌های خاص و اهمیت ملی به لحاظ زمین شناسی، بوم شناسی، جغرافیای زیستی و چشم انداز، با هدف‌های حفظ وضعیت زیستی و طبیعی، بهبود جمعیت گونه‌های جانوری و رویشگاه‌های گیاهی و همچنین بهره‌برداری تفرجی به عنوان پارک ملی انتخاب می‌شوند. پارک‌های ملی محل‌های مناسبی برای فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و گردشگری در طبیعت به‌شمار می آیند. به منظور حفاظت بنیادی از تنوع زیستی، ذخایر ژنتیکی، یکپارچگی اکولوژیک و چشم اندازها، فعالیت‌های مرتبط با بهره‌برداری‌های مصرفی و مسکونی در این مناطق مجاز نیست. به همین دلیل، برای پارک‌های ملی پشتوانه قانونی حفاظتی مستحکم تری نسبت به سایر مناطق حفاظت شده پیش‌بینی شده‌است.»

در سال ۱۳۴۶، امکان اختصاص بخش‌هایی از کشور به پارک‌های ملی (در آن زمان پارک حیات وحش نامیده می‌شد) و منطقه‌های حفاظت شده با تعریف‌های معین فراهم شد. در این سال پیشنهاد تأسیس دو پارک ملی و پانزده منطقه حفاظت شده به‌عنوان نخستین گروه از مناطق حفاظت شده ایران به تصویب شورای‌ عالی شکاربانی و نظارت بر صید رسید.