شهرستان زابل یکی از شهرستان های استان سیستان و بلوچستان در ایران است و مرکز این شهرستان، شهر زابل است. شهرستان زابل از شمال به شهرستان نیمروز، از شرق به شهرستان هیرمند و از جنوب به شهرستان‌های هامون و زهک و از غرب به شهرستان هامون محدود می‌شود.

این منطقه مهد و خاستگاه داستان معروف شاهنامه فردوسی در مورد پهلوانان اساطیری ایران باستان، مانند سام، زال و رستم بوده‌ است. زابل همچنین زادگاه سورنا سردار سپاه ایران در عهد اشکانی و یعقوب لیث صفاری می‌باشد.

دریاچه هامون (که در اوستا بانام مقدس و بنام دریاچه کنس اویه یا کیانسه از آن یاد شده و مکان نگهداری نطفه زرتشت و ظهور مجدد او و سوشیانتها تلقی شده‌ است) که بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین در ایران است، در این شهرستان واقع شده‌ است.

فرمانداری زابل در سال ۱۳۹۲ به فرمانداری ویژه و معاونت استانداری ارتقاء یافت. سازمان بهداشت جهانی زابل را آلوده‌ترین شهر دنیا در سال ۲۰۱۶ نامید.

پیشینه نام زابل

سیستان و زابلستان از لحاظ نزدیک بودن فرهنگی و تاریخی با نام‌های یکدیگر شناخته می‌شدند به همین دلیل از دیرباز سیستان را با نام‌های زابلستان نیز یاد می‌کردند. شهرستان زابل در قدیم سیستان و نیمروز و … خوانده می‌شد.

تاریخچه زابل

محلی که امروز زابل نامیده می‌شود بیش از آن زمین‌هایی با تپه‌هایی از رسوبات دریایی بود که قسمتی از آن در مسیر رودخانه قرار داشت با کم شدن آب رودخانه بر وسعت خشکی‌های اطراف آن افزوده شد و با اتصال این منطقه به روستای حسین‌آباد، آبادی بزرگی تشکیل گردید. بعدها تأسیس پادگان نظامی بر اهمیت آن افزود.

در سال ۱۳۱۴ شمسی طبق تصویب‌نامه هیئت وزیران، آن آبادی را زابل نامیدند و در سال ۱۳۱۶ شمسی به مرکز شهرستان تبدیل شد. از ارتفاعات مهم این شهرستان کوه خواجه و قلعه رستم است که در غرب زابل قرار دارد. در فراز این کوه تصویری از رستم پهلوان که گرزی دو سر دردست دارد، نقش بسته‌ است.

در دامنه‌های جنوبی آن نیز ویرانه‌های بناهای منسوب به دوره اشکانیان به جا مانده که در زمان خود بسیار با شکوه بوده‌ است. زابل امروزی شهری به نسبت توسعه یافته و مجهز به انواع خدمات مورد نیاز جامعه شهری است.

مناطق دیدنی زابل