استان سمنان

استان سمنان یکی از استانهای ایران و مرکز آن شهر سمنان است. این استان از جانب شمال به استان‌های خراسان شمالی، گلستان و مازندران، از جنوب به استان‌های یزد و اصفهان، از مشرق به استان خراسان رضوی و از مغرب به استان‌های تهران و قم محدود است.

تاریخچه استان سمنان

استان سمنان در دوران باستان بخشی از چهاردهمین ایالت تاریخی ورن (ورنه) از تقسیمات شانزده‌گانه اوستایی بود. حتی تهمورث دیوبند را بنیانگذار شهر سمنان می‌دانند و البته عده دیگری از تاریخ نویسان مژگان بانو که از شاهزادگان دوره حکومت محلی خیرخواهان بوده است را بنیانگذار شهر سمنان می‌دانند.

برخی از دانشمندان، این ایالت را گیلان فعلی می‌دانند ولی قدر مسلم این که ورن یا ورنه متشکل از صفحات جنوبی البرز و خوار شمال سمنان، دامغان، خوار، دماوند، فیروزکوه، شهمیرزاد، سرخه، ده‌نمک و آهوان، قوشه، ویمه و نقاط کوهستانی مازندران بوده‌است. این ایالت که در زمان ساسانیان به پشتخوارگر تغییر نام داده، شامل همان شهرهایی بود که در ایالت ورن وجود داشتند.

استان سمنان در دوره‌های بعد از اسلام جزو سرزمین تاریخی قومس (کومش) به شمار می‌آمد. استان سمنان طی تاریخ دو هزار ساله خود شاهد فراز و نشیب‌ها، جنگ‌ها، شکست‌ها و پیروزی‌های بی شمار بوده‌است. در دوره‌های بعدی نیز این منطقه مورد توجه خاص حکومت‌های مرکزی قرار گرفت و منازعه‌ها و مناقشه‌های متعدد بر سر این منطقه بین قدرتمندان درگرفت.

ایالت کومش از کانون‌های مهم اسماعیلیان در قرن‌های ششم و هفتم هجری بود. سمنان در دوران مغول، هم چون سایر نقاط ایران از حمله و کشت و کشتار این قوم در امان نماند و متحمل خسارات جانی و مالی بسیار شد. این کشت و کشتار، در زمان تیمور لنگ نیز که از سال ۷۸۳ هجری حمله به ایران را شروع کرد، ادامه یافت.

نام گذاری استان سمنان

مردم بومی سمنان، این نام را به صورت سِمَن تلفظ می‌کنند و به اهالی آن سِمَنی می‌گویند. معنای این واژه به درستی مشخص نیست. سمنان در گذشته تنها به شهر سمنان اطلاق می‌شد و این نام از سال ۱۳۴۰ بر روی همۀ استان گذاشته شد و تا پیش از آن این منطقه «قومس» یا «کومش» نامیده می‌شد.

مناطق گردشگری استان سمنان

چشمه هفت رنگ
1396/11/15 0 0

چشمه هفت رنگ مُجن از نوع چشمه‌ های گوگردی است که در میان شکاف دره‌ های دامنه قله ۴۰۰۰ متری شاهوار واقع شده که این دره به دو دره کوچکتر ...

گروه(ها):
ادامه مطلب
تپه حصار
1396/10/23 0 0

قدمت تمدن پیش از تاریخ تپه حصار از هزارهٔ چهارم تا هزارهٔ اول پیش از میلاد می‌رسد. در تپه حصار سه طبقه متمایز مربوط به دوران پیش از تاریخ تشخیص ...

گروه(ها):
ادامه مطلب
جنگل ابر
1396/07/28 0 0

جنگل ابر قسمتی از قدیمی‌ترین و زیباترین جنگلهای هیرکانی با گونه‌های گیاهی و جانوری نادر است. این جنگل با ۳۵ هزار هکتار وسعت، به دلیل این که در ...

گروه(ها):
ادامه مطلب
کاروانسرای قوشه
1396/07/28 0 0

کاروانسرای قوشه از بناهای مهم جاده قدیم ری به خراسان است که در دوره صفویه ساخته شده است ...

گروه(ها):
ادامه مطلب
کویر ریگ جن
1396/07/28 0 0

ریگ جن منطقه‌ای کویری و دارای تپه‌های ماسه‌ای (تلماسه) در کویر مرکزی ایران است. در حال حاضر در این منطقه هیچ علائمی از حیات دیده نمی‌شود ...

گروه(ها):
ادامه مطلب

اقوام و زبان استان سمنان

اقوام مستقر در استان سمنان را می توان به دو دسته تقسیم کرد. دسته اول اقوامی بومی هستند که از گذشته های دور و قبل از اسلام به این سرزمین آمده و در آن ساکن شده اند. دسته دوم گروه هایی هستند که از دوران کریم خان زند به این منطقه آمده اند. ایل ها و طوایف الیکایی، اصانلو، هداوند، عرب درازی و کتی از جمله این گروه ها به شمار می آیند.

اکثر اهالی استان سمنان به زبان فارسی سخن می‌گویند. از بین شهرهای استان تنها اهالی شهرهای سنگسر و ایوانکی فارسی‌زبان نیستند و به زبان‌های سنگسری و تاتی تکلم می‌کنند. به دلیل این که مردم استان سمنان به گویش‌هاي مختلفي سخن مي‌گويند، اين استان به جزيره لهجه‌ها معروف است.

صنایع دستی استان سمنان

سفالگری، سرامیک سازی، قلمکاری، نمد مالی، گلیم بافی، جاجیم بافی، منسوجات سنتی، معرق چوب، منبت چوب، چادرشب بافی، کرباس بافی، کلیج بافی، چاقوسازی، برگ بافی، چلنگری، حمام سری، حجم سازی، چهل تکه دوزی و ساخت ساز سنتی

سوغات استان سمنان

پسته، انگور، گردو، انجیر، ماست، کشک، دوغ و روغن زرد، انواع نان‌ها نظیر کماج، فطیر و شیرمال، صنایع دستی و ...

غذاهای محلی استان سمنان

تاک پلو، ته چین شاهرودی، ته چین شهمیرزادی، ته‌چین کشمش و لپه، ته چین گرمساری، چرتمه پلو، خلال پلو، خورش سیب آلبالو، خورش کدو و گردو، خورش هویج و پسته، سبزی پلو دامغانی، شله دلمه، قلیله بادنجان، مانی پلو، نثار پلو و ...

مشاهیر استان سمنان

منوچهری دامغانی، حاج ملا علي سمناني، شيخ ابو الحسن خرقاني، بایزید بسطامی، شيخ علا الدوله سمناني و ...

آب و هوای استان سمنان

استان سمنان به طور كلي تحت تاثير جريانهاي هواي گرم و خشك دشت كوير قرار دارد، ولي عواملي چون دوري از دريا، امتداد كوهها، ارتفاع، مكان وزش بادها، در آب و هواي اين استان مؤثرند. در اين استان سه نوع آب و هوا را مي توان يافت:

1-    قسمت شمالي: داراي آب و هواي نسبتاً سرد و خشك در زمستان و معتدل در تابستان.

2-   قسمت جنوبي: آب و هواي بياباني و نسبتاً گرم و خشك در تابستان و سرد و خشك در زمستان.

3-  قسمت شمال و شمال شرقي استان: داراي آب و هواي نسبتاً سرد و مرطوب در زمستان و معتدل و مرطوب در تابستان.