این آرامگاه مربوط به دوره ایلخانی - دوره صفوی - دوره قاجار است. علاوه بر آرامگاه مقدس امامزاده شاه عبدالعظیم (ع)، امامزاده طاهر و امامزاده حمزه نیز جز این مجموعه است. بنای نخستین این آرامگاه را محمد پسر زید داعی علوی در نیمه دوم قرن سوم هجری قمری برابر با با قرن نهم میلادی تعمیر اساسی کرد. در گاه اصلی ورودی آن که در شمال آرامگاه قرار دارد به فرمان پادشاهان خاندان بویه و سپس با تلاش مجدالملک قمی ساخته شد.

صحن‌ها و ایوان از آثار دوره صفوی می‌باشد. در دوره قاجار تعمیرات و اضافات بسیاری صورت گرفت. پوشش زرین گنبد به فرمان ناصرالدین شاه انجام گرفته‌است. این مجموعه شامل حرم ها، رواق ها، مسجد ها، ایوان ها، صحن ها‏‎ ، موزه ، کتابخانه و دیگر آثار‏‎ متعلق و وابسته‏‎ به‏‎ آن است.

آستان مقدس شاه عبدالعظیم (ع)

زندگانی و شخصیت حضرت عبدالعظیم (ع)

حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) از دانشمندان شیعه و از راویان حدیث ائمه معصومین (ع) و از چهره های بارز و محبوب و مورد اعتماد ، نزد اهل بیت عصمت (ع) و پیروان آنان بود و در مسایل دین آگاه و به معارف مذهبی و احكام قرآن ، شناخت و معرفتی وافر داشت.

حضرت عبدالعظیم (ع) (۱۷۳-۲۵۲ ق) فرزند عبدالله بن علی، از نوادگان حضرت امام حسن مجتبی (ع) است و نسبش با چهار واسطه به آن حضرت می رسد. زمينه هاي مهاجرت حضرت عبدالعظيم عليه السّلام از مدينه به ري و سكونت در غربت را بايد در اوضاع سياسي و اجتماعي آن عصر جستجو كرد.

آثار تاریخی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع)

  • قدیمی‌ترین اثر تاریخی این حرم شریف صندوق چوبی روی این مرقد مطهر می‌باشد که چهارسوی آن مزین به آیات قرآن است که به خط نسخ و ثلث برجسته توسط یحیی بن محمد اصفهانی حکاکی شده. تاریخ ساخت صندوق داخل آرامگاه عبدالعظیم ۷۲۵ هجری قمری برابر با ۱۳۳۵ میلادی است.
  • دو لوحه کتیبه چوبی روی یک جفت در چوبی جدید تر نصب شده که تاریخ ساخت لوحه‌ها، ۸۴۸ هجری قمری مطابق با ۱۴۴۴ میلادی است.
  • تاریخ ساخت درب بزرگ چوبی بین رواق شمالی و مسجد زنانه، ۹۰۴ هجری قمری (برابر با ۱۴۹۸ میلادی) و به سبک دوره تیموری است.

آرامگاه های اطراف آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع)

آرامگاه امامزاده حمزه در قسمت جنوبی صحن شاه ععبدالعظیم قرار دارد. این امامزاده از نوادگان امام موسی کاظم (ع) می باشد.

آرامگاه امامزاده طاهر در قسمت شمال شرقی صحن زیارتگاه شاه عبدالعظیم قرار گرفته است. این امامزاده از نوادگان امام سجاد (ع) میباشد.

افراد و بزرگان بسیاری در صحن این زیارتگاه و عمدتا در باغ طوطی به خاک سپرده شدند . از جمله آنها می توان به ستارخان سردار بزرگ ایرانی و طیب حاج رضایی از مخالفان رژیم شاهنشاهی که تیرباران شد ، امیری فیروزکوهی شاعر و غزلسرا و همچنین علمایی چون شیخ ابوالفتوح رازی ، آیت الله شاه آبادی ، آیت الله کاشانی ، آیت الله حسین اثنی عشری ، علامه سید کاظم عصار ، حجت الاسلام محمد تقی فلسفی اشاره کرد.

آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) کجاست

آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) در میدان مدرس شهر ری قرار دارد.