باداب سورت

• 1396/07/28
• 0 کامنت
• 1621 تعداد بازدید

باداب سورت چشمهٔ پلکانی تراورتنی بی‌نظیر در ایران و کم‌نظیر در جهان است. چشمه‌های باداب سورت ایران در بلندای ۱۸۴۱ متری از تراز دریا قرار گرفته است.

باداب سورت از شمال به ارتفاعات و تپه های پوشیده از جنگل هایی با درختان سوزنی برگ محدود می شود، از جنوب مشرف به دره های پایین دست است و از شرق به ارتفاعات پوشیده از گیاهان بوته ای و درختچه ها می رسد. غرب آن را نیز روستای اروست احاطه کرده است.

در گذشته های خیلی دور آب چشمه بسیار زیاد بوده و این آب از هر مسیری که حرکت می کرد پلکان و آثار زیبایی از خود به جای می گذاشت، که حدود چند هکتار پله را ایجاد کرده بود. اما در ۲۰۰ سال گذشته که آب چشمه کمتر شده، آب فقط بر روی حدود ۱۰۰۰ مترمربع از پلکان ها جریان دارد و بقیه پلکان ها که آب از روی آن ها جاری نیست به رنگ سفید خودنمایی می کند.

جریان آب‌های رسوبی و معدنی این چشمه‌ها طی سال‌ها، در شیب پایین دست کوهستانی خود، صدها طبقه و ده‌ها حوضچه‌ی بسیار زیبا به رنگ‌های نارنجی، زرد و قرمز در اندازه‌های مختلف پدید آورده است.

مجموعه تراورتنی باداب سورت همزمان با آخرین چین خوردگی البرز در پلیوسن و پلیستوسن (دوران چهارم زمین شناسی) شکل گرفته است. این چشمه در سال ۱۳۸۷، توسط سازمان میراث فرهنگی، پس از کوه دماوند به عنوان دومین میراث طبیعی ایران در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

وجه تسمیه باداب سورت

باداب یا باد آب به معنی آب گازدار است و سورت در لغت به معنای شدت اثر است. در زبان محلی به آن اروست وائو یا بادو می گویند.

واژهٔ مازندرانی باداب در گویش‌های مختلف به صورت «بادو» یا «وا اُ» هم تلفظ می‌شود. وا (باد) به نوعی درد (مثلاً رماتیسم) اشاره دارد که با استفاده از آبِ (اُ/ ئو) معدنی درمان می‌شود. همچنین باد می‌تواند اشاره‌ای به تفاوت آب‌های شور با آب‌های شیرین باشد که در گذشته از این تفاوت با نام «باد» یا «گاز» موجود در آب یاد می‌کرده‌اند که گهگاه به صورت قل‌قل کردن هم نمایان می‌شده‌ است.

سورت در زبان محلی منطقه به معنای صدای سوت هم می‌باشد. به گونه ایی که وقتی درون قسمت عمیق دریاچه شیرجه زده می شود صدای سوت در گوش می پیچد که احتمالا به دلیل حباب های گاز موجود در آب آن می باشد.

ویژگی های چشمه های باداب سورت

چشمه‌های باداب‌سورت ساری مشتمل بر چند چشمه با آب‌های کاملاً متفاوت از لحاظ رنگ، بو و مزه می باشند. چشمه سورت شامل دو سرچشمه با فاصله اندکی از هم است.

یکی از سرچشمه های اصلی، سرچشمه شرقی است که دارای آب دهی بیشتر است و آب بسیار شور و حوضچه ای کوچک دارد که عمدتا در تابستان برای آب تنی استفاده می‌شود. عمق اکثر قسمت های این دریاچه بین ۱ تا ۱/۵ متر است اما در یک قسمت از کف این دریاچه حفره ای وجود دارد که قطر آن یک متر و عمق آن بیش از چند صد متر بوده و از عمیق ترین حفره های آبی جهان است. در کناره های این حوضچه، رسوبات سیاه رنگی وجود دارد که همراه با آب حوضچه برای درمان دردهای کمر و پا، امراض پوستی، روماتیسم و مخصوصا سردرد میگرن سودمند است. همچنین این چشمه به علت شور بودن در فصل زمستان یخ نمی‌زند و هیچ جانوری در آن زیست نمی کند.

سرچشمه غربی دارای آب ترش مزه و به رنگ قرمز و نارنجی است که به صورت دائمی از دل زمین می جوشد. همچنین در اطراف دهانه چشمه، کمی رسوب آهن نشسته است.

ثبت ملی و حریم حفاظتی باداب سورت

خبرگزاری مهر در گزارشی تصویری در تاریخ ۲۹ مهر ۱۳۹۱ اعلام کرد که این چشمه‌ها در حال نابودی کامل هستند. با وجود انبوه گردشگران بازدیدکننده از باداب سورت، این منطقه عاری از هر گونه مانع جداکننده، حصار، نگهبان و حتی یک تابلوی اطلاعات یا راهنمایی یا هشداردهنده است.

این چشمه در ۴ مرداد ۱۳۹۳، عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی آن تعیین شد و هرگونه دخل و تصرف در محدوده حریم و تخلف از ضوابط حفاظتی، برخورد مجرمانه قضایی دارد.

از سال ۹۵ توسط سازمان میراث فرهنگی، پرسنلی در این مکان مستقر شدند که با زحمت زیاد و سنگ چین کردن محوطه اطراف این حوضچه‌ها از ورود بازدید کنندگان به داخل این مناطق که در حال تخریب و فرسایش می‌باشد جلوگیری کردند. اما سنگ چین کردن و فنس کشی چهره‌ای زشت به اين منطقه نمونه گردشگری می بخشد.

پيش‌تر اعلام شده بود در پروژه بزرگ گردشگری باداب سورت مجتمع‌های آب‌درمانی، مراكز اقامتی، هتل ۵ ستاره، رستوران VIP، تشريفات CIP، دهكده سلامت، درياچه مصنوعی همراه با اسكله، خانه پرندگان، پيست اسكی، رصدخانه، تله‌كابين، سرويس‌های بهداشتی، سنگفرش‌كردن جاده خاكی و استفاده از اسب و درشكه برای انتقال گردشگران، سايت‌های كايت‌سواری، بانجي جامپينگ و پاراگلايدر نيز در روستای اروست در نزديكی چشمه‌های باداب سورت ايجاد می شود. با اين حال همه اين پروژه‌ها به يك‌رؤيا می ماند.

هم اکنون در خود روستای اروست امکانات اقامتی با بالاترین کیفیت و نازل ترین قیمت وجود دارد.

باداب سورت کجاست

چشمه‌های باداب سورت در استان مازندران، جنوب شهرستان ساری، بخش چهاردانگه، دهستان پشت کوه، روستای سورت، حدفاصل روستاهای اروست و مال خواست قرار دارد.