غار قوری قلا یا قوری قلعه، بزرگ‌ترین و طولانی ترین غار آبی خاورمیانه، با پیشینهٔ ۶۵ میلیون سال است. این غار به عنوان يکی از هفت اثر طبيعی ملی کشور به ثبت رسيده است.

این غار از نظر هندسی به یک تونل با برش سطح مقطع، شبیه است و فعالیت آهک ها موجب ظاهر شدن استالاگمیت و استالاکتیت های بسیار زیبا و دیدنی و آراسته با قطره های شفاف آب ها شده است.

غار قوری قلعه جوانرود

هنوز انتهای غار آشکار نشده و غارنوردان تا ۱۳ کیلومتر راه های پرپیچ و خم و فرعی را نقشه برداری کرده اند. گفته می شود در آخرین نقطه کشف شده غار، یک سنگ بزرگ مانع عبور شده که برداشتن آن زمان و هزینه زیادی می طلبد. در حال حاضر از لحاظ زیست‌شناسی غار مسکن گونه نادری از خفاش بنام خفاش موش گوشی است.

تاریخچه غار قوری قلعه

در سال ۱۳۵۵، یک گروه از غارشناسان انگلیسی و در سال ۱۳۵۶، گروه دیگری از غارنوردان فرانسوی بخشهایی از غار را بطول ۵۵۰ متر، بررسی و اکتشاف کردند. در دهه ۱۳۶۰ نیز گروهی از غارنوردان کرمانشاهی بخشهای جدیدی از غار را تا عمق بیش از ۳ کیلومتر اکتشاف و شناسایی کردند.

وجه تسمیه قوری قلعه

روستایی به همین نام در نزدیکی این غار قرار دارد. در ایام قدیم اطراف این روستا را قلعه های مختلفی در بر گرفته بود که شکل یکی از این قلعه ها شبیه قوری بوده است به همین دلیل نام این روستا و این غار به قوری قلعه نامگذاری شد. بعدها پس ار ساختن آبادی در کنار دژ، همان نام یعنی قوری قلعه به روستا اطلاق شد، از طرفی چون نزدیکترین محل سکونت به غار همین ده است؛ بنابراین اسم غار را نیز قوری قلعه گذاشتند.

در روایتی دیگر، اینکه چرا روستا و غار را قوری قلعه نامیده اند را به دوره ساسانیان ربط می دهند. در آن دوره دژی بزرگ و مستحکم بنا شد که هم اکنون نیز آثاری از آن به جای مانده است، این دژ به جهت بزرگی بعدها از سوی کرد زبانان آن منطقه به “گورا قلا” نامیده شد. کلمه گورا در زبان کردی به معنای بزرگی و قلا به معنای قلعه یا دژ می باشد، در اثر گذشت زمان این نام به تدریج تغییر کرده و به نام های “گوری قلا” و در آخر به “قوری قلعه” معروف شده است.

ویژگیهای غار قوری قلعه

درازای غار قوری قلعه، ۱۲ کیلومتر و ژرفای آن ۳۱۴۰ متر است. ژرفای حوضچه‌های این غار به ۱۴ متر می‌رسد هم چنین دمای درون غار ۷ تا ۱۱ درجه است و در همگی فصل‌های سال ثابت است.

عمق آب زلال داخل غار ۱/۵ تا ۲ متر است که در برخی از مکان ها حداکثر به ۳ متر می رسد و دمای آن حدودا ۱۰- درجه است. هوای داخل غار نیز دارای رطوبتی بین ۴۰ تا ۶۰ درصد است.

غار قوری قلعه جوانرود

تالارهای مختلف غار قوری قلعه

در فاز نخست غار كه ‪ ۵۰۰‬متر طول دارد، دو تالار كوهان شتر و مریم شناسایی شد. در این تالارها شكل‌های مختلفی از جمله نیم‌رخ شتر، كوهان شتر، مار، طوطی، كركس، شیرسنگی، كاخ سفید، قلب، كشتی، برج پیزا، آسیه‌زن‌فرعون، (ابوالهول)، بابا نوئل، مجسمه فردوسی و مشابه تصویر حضرت مریم دیده می‌شود.

جذاب‌ترین بخش این غار را در هزار متری آن مشاهده خواهید کرد و آن غاری حوضچه‌ای است که جزو زیباترین حوضچه‌های آبی دنیا است. در این مکان، قندیل‌هایی به شکل پرده‌ای در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند که با برخورد دست با آنها صدایی شبیه به یکی از آلات موسیقی به گوش می‌رسد. وجود چنین قندیل‌هایی و شنیدن صدای آلات مختلف موسیقی باعث شده تا این تالار به نام بهتوون نام‌گذاری شود.

فاز دوم غار نیز ۱۰۰۰ متر طول دارد که تالارهای نماز، بلور و عروس در آن کشف شده است. در بخش دیگری از غار قوری قلعه، تونلی با نام «تونل برزخ» وجود دارد که به وحشتناکترین مکان این غار معروف شده است، طول این تونل ۲۲۰ متر است که با عرض سه متر، نیمی از آن را آب فرا گرفته است. در عمق دو هزار و ۷۰۰ متری غار قوری قلعه، چهار آبشار به ارتفاع ۱۰ تا ۱۲ متر وجود که در این عمق وجود چنین آبشار زیبایی باور پذیر نیست و هر بیننده ای را مسحور خود خواهد کرد.

غار قوری قلعه جوانرود

آثار تاریخی غار قوری قلعه

در جریان تسطیح دهانه غار، آثاری از اواخر دوره ساسانی در کف غار کشف شد که شامل هشت عدد ظرف نقره‌ای با نقش کبک و پرندگان شکاری و درنا، تکه‌های سفال و پانزده سکه ساسانی مربوط به یزدگرد سوم است. بر روی دو ظرف نیز کتیبه‌هایی به خط پهلوی میانه نوشته شده است.

غار قوری قلعه کجاست

این غار در ۸۶ کیلومتری شهر کرمانشاه، در مسیر جاده پاوه و در ۲۵ کیلومتری شهر جوانرود، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر جاده روانسر - پاوه و در همسایگی روستایی به همین نام، در استان کرمانشاه قرار دارد.