غار پراو یا غار پرو (به معنی پرآب) نام غاری است در ارتفاع ۳٬۰۵۰ متری کوه پراو، که در میان کوه طاق بستان و کوه بیستون قرار دارد. اين غار، بزرگ‌ترين غار آهكی دنيا و يكی از سخت‌ترين و خطرناك‌ترين غارهای جهان است.

در زمان کشف این غار در بیش از ۴۰ سال پیش (۱۹۷۱ میلادی)، غار پراو بزرگ‌ترین غار عمودی دنیا بوده‌است و به همین دلیل لقب اورست غارهای جهان را به آن اطلاق کرده‌اند. امروزه غارهای عمیق بسیاری در جهان یافت شده‌اند که بسیار عمیق‌تر از غار پراو هستند و این غار را در لیست عمیق‌ترین غارهای جهان تا رتبه ۲۲۱ پایین آورده‌اند.

غار پراو کرمانشاه

غار پراو کرمانشاه

تاریخچه پیمایش غار پراو

غار پراو برای اولین بار در سفر تحقیقاتی یک گروه غارنورد انگلیسی، در سال ۱۳۵۰ خورشیدی به رهبری جان میدلتون کشف شد و گروه به عمق ۷۵۰ متری غار دست یافتند. سفر اکتشافی بعدی در سال ۱۳۵۱ به رهبری دیوید جادسون بود که با حمایت انجمن سلطنتی جغرافی و گروه غارشناسان انگلستان با هدف پیشروی بیشتر و به منظور دستیابی به رکورد جهانی، انجام شد. علی‌رغم تلاش‌های زیاد گروه ۱۶ نفره انگلیسی، این کار میسر نشد و غار پراو در عمق ۷۵۱ متری به یک حوضچهٔ گلی به طول ۵۰ متر ختم شد. این موضوع، یک اصطلاح ماندنی در غارنوردی به جای گذاشت. به این معنی که اگر یک غار بزرگ، که امید به گسترش آن می‌رود، ناگهان به آخر خود برسد، می‌گویند: پراوئی شد.

در سال ۱۳۵۴ یک تیم لهستانی از غار پراو دیدن کرد. رسیدن به حوضچه آخر آن و گرفتن عکسی از پرچم انگلیسی‌های باقی‌مانده از سال ۱۳۵۱، تأیید دوباره این مطلب بود که غار به راستی تمام شده‌است.

اولین تلاش جدی ایرانی‌ها برای پیمایش غار، در سال ۱۳۶۸ توسط تیم کانون کوهنوردان کرمانشاه، به سرپرستی آقای بهمن مشتکوب، سرپرست فنی آقای کریم اسدآبادیان، مسئول امداد و نجات آقای حشمت حیدریان و مسئول تدارکات هوایی آقای بهروز ایزدی، انجام شد که به دلیل بارش باران و سرازیر شدن آب در غار ناتمام ماند.

اما غارنوردان کانون کوهنوردان کرمانشاه، بار دیگر در سال ۱۳۷۰، به سرپرستی آقای بهمن مشتکوب و سرپرست فنی آقای فرامرز دزفولی موفق شدند به عنوان اولین گروه ایرانی تا انتهای غار را پیمایش کنند و رکورد تلاش‌های نافرجام ایرانیان را بشکنند. در طی سال‌های بعد، بازدید از غار توسط گروه‌های کوهنوردی و غارنوردی ایرانی شروع شد که اغلب به حوضچه انتهای غار یا گاهی به کشف راه‌های جدید انجامید.

درسال ۱۳۷۲ تیم دونفره محمدنوری و قدیر یزدانی بعنوان دومین تیم ایرانی، در اقدامی متحیرانه و خاص، اقدام به پیمایش سبکبار، بدون لجستیک و کاملاً آلپی دونفره، با حدود ۴۰۰ کیلو بار طی ۱۳ روز غار را پیمایش کرده و به سلامت خارج شدند. درسال ۱۳۷۳ نیز تیم چهارنفره کروه سه کل کرمانشاه با بهره جستن از طنابهای داخل غار، طی یک برنامه سه روزه به حوضچه انتهایی رفته و مراجعت کردند و نام خود را بعنوان سومین تیم پیمایش کننده ثبت کردند.

در سال ۱۳۷۴ چهارمین تیم ایرانی را تیمی از غارنوردان خراسانی تشکیل می‌دادند که سه نفر آنها موفق شدند ضمن پیمایش کامل غار کمترین زمان ممکن پیمایش و خروج را به مدت ۵۶ ساعت به نام گروه آزادگان مشهد ثبت نمایند و اولین تصاویر ویدئویی را از چاه و قسمتهای انتهایی غار خارج کنند.

در سال ۱۳۸۳، یک تیم غارنورد، از کلوپ کوهنوردی کرمانشاه، به انتهای غار رفته و یک غواص به داخل حوضچهٔ آب فرستادند. نتیجه آن بود که عمق حوضچه ۳ متر اندازه‌گیری شد و فهمیدن این واقعیت که این حوضچه بسته‌است و به جایی راه ندارد نتیجه آن بود. در سال ۱۳۸۴، یوری اودوکیموف در راًس یک گروه کوچک از روسیه، از غار پراو دیدن کردند و به عمق ۴۰۰ متری رسیدند و در سال ۱۳۸۵ دوباره بازگشتند، ولی به علت بدی هوا نتوانستند ادامه دهند.

سال ۱۳۸۱ لیلا اسفندیاری، غارنورد و هیمالیا نورد سرشناس و عضو باشگاه کوهنوردی و اسکی دماوند به عنوان اولین زن ایرانی موفق به پیمایش کامل غار پراو، عمیق‌ترین غار ایران در استان کرمانشاه شد.

تاکنون ۵ نفر از غارنوردان ایرانی در هنگام پیمایش این غار جان خود را از دست داده‌اند. افراد از دست‌رفته عبارتند از:

  • سعید امینی در سال ۱۳۷۵. تیم آزادگان پس از پیمایش موفق سال ۱۳۷۴، برای ساخت مستند پله کانی بسوی تاریکی برای صداوسیمای مرکز خراسان، برای دومین بار عازم غار پراو شدند. اینبار هدف پیمایش کامل غار نبود و سعید امینی ثانی از اعضای تیم اعزامی باشگاه آزادگان مشهد درحین صعود از چاه سوم سقوط کرده و دارفانی را وداع نمود.
  • امیر احمدی و ویکتوریا کیانی‌راد در سال ۱۳۸۱. آنها از اعضای تیم اعزامی باشگاه کوهنوردی دماوند بودند و اجساد آنها را نتوانستند از غار بیرون بیاورند و در جان‌پناه چاه شماره هجدهم در حفره‌ای گذاشته و درب آنرا مسدود کردند.
  • خلیل عبد نکویی در سال ۱۳۸۷. کوهنورد و عکاس باسابقه همدانی که در کارنامه او صعود به قله موستاق آتا، لنین، کورژنوسکایا، آرارات و هفت هزار متری اورست وجود دارد. او در زیر چاه یازدهم جان خود را از دست داد.
  • پدرام بوچانی در شهریور ۱۳۸۹. از اعضای یک گروه مستقل کوهنوردی از شهرستان دالاهو که در هنگام فرود از چاه شماره ۸، با پاره شدن طناب به پایین سقوط کرده و جان می‌بازد.

ویژگیهای غار پراو

عمق غار پراو ۷۵۱ متر و طول آن ۱۴۵۴ متر است که ۲۶ حلقه چاه دارد و عمیق ترین چاه آن، چاه ۱۶ است که ۴۲ متر عمق دارد. دهانه اين غار يك سوراخ نسبتا كوچك است كه با شيب تندي به پايين مي‌رود. اوايل آذرماه جدار داخلي غار را قنديل‌هاي يخي بسيار زيبا و ديدني مي‌پوشاند.

به علت این که آب جاری شده در غار پراو، حاصل ذوب شدن یخچالهای زیر زمینی غار پراو است و همینطور بخاطر ارتفاع بالای این غار، برودت آب خیلی زیاد است (بین ۳-۱ درجه سانتیگراد) و در هیچ کجای غار دما بالاتر از این نیست.

بدنه و دیوار سنگی داخل غار بسیار خشن و متخلخل است و این باعث می‌شود که لباس غارنوردان در حین پیمایش سریعاً پاره شود. آب سرد به لباس‌های زیر و سطح بدن نفوذ می‌کند که دشواری‌های پیمایش را زیادتر می‌کند.

غار پراو کجاست

غار پراو در دوازده کیلومتری شمال‌شرق شهر کرمانشاه، در میان کوه طاق بستان و کوه بیستون، در جنوب منطقه‌ای به نام میدان پراو و در ۳۰۰ متری پایین قله شیخ علیخان یا قله پراو، در استان کرمانشاه قرار دارد.