غار چهل خانه

• 1397/10/27
• 0 کامنت
• 1554 تعداد بازدید

غار چهل خانه، مجموعه ای از اتاق دست کن، شبیه به غارهای صخره ای و حجاری شده است که در ارتفاعات رشته کوهی واقع در شمال شرقی شهر سعدآباد، قرار دارد. این رشته کوه مشرف به رودخانه شاپور است.

وجه تسمیه غار چهل خانه

چهل خانه همان‌طورى که از اسمش پيداست به معنى وجود چهل خانه در اين مکان است. گفته مى‌شود چهل خانه به معناى چله‌خانه نيز هست، که مرتاضان و زاهدان در آن زندگى مى‌‌کردند.

ویژگیهای غار چهل خانه

ورودی دخمه به شکل ذوزنقه است و در داخل آن، طاقچه‌هایی در اشکال مختلف تعبیه شده‌است. ایوان جلوی اتاقک ها محل عبور و یا نشستن و یا محلی برای دفاع بوده است. اندازه داخلی اتاق ها متنوع بوده و به دلیل ضعف نوع جنسیت سنگ کوه بر اثر عوامل طبیعی و فرسایش مثل سیل، دچار تخریب شده‌اند و در حال حاضر تنها ۲۳ اتاقک آن سالم بر جای مانده است.

دخمه ها یا اتاقک های سمت راست رودخانه، به صورت مجتمع در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و تعداد آنها، از اتاقک های سمت چپ رودخانه بیشتر است. دخمه یا اتاقک های سمت چپ رودخانه هم تعدادشان کمتر و هم به صورت پراکنده قرار گرفته اند. از هر راهرو به درون اتاقک و راهرو دیگر، راههایی حفاری شده و نیز برای رسیدن به پایین و دسترسی به رودخانه، پلکان های مصنوعی از سنگ و گل وجود دارد.

در بالاى رديف سوم اتاقک‌ها بر فراز يک اتاق، آثار تيشه حجارى، که در تزئين سنگ خارا به کار مى‌رفت، باقى مانده است. محل يک کتيبه سنگى چهارگوش نيز که در پيشانى سردر بيرونى غار حک شده، مشهود است. ستون‌هاى تکی نيز، به منظور تزئين و يا تنوع، بين فضاهاى دخمه‌هاى بزرگتر قرار گرفته‌اند که از جنس خود صخره و يک پارچه از آن تراشيده شده‌اند.

کاربری غار چهل خانه

طبق کارشناسی‌های مختلف به عمل آمده، این مجموعه یکی از مراکز ادیان بوداگری در روزگار گذشته بوده ولی به علت اینکه ادیان غیر ملی مانند بودایی در ایران پیشرفتی نداشته‌اند و این دین، در ماورالنهر و خراسان و بلخ، به طور مختصر رایج بوده، احتمال صدق چنین نظری ضعیف است. اما با توجه به اشراف آن به رودخانه و قرار گرفتن چهره آن به سمت مجاور، احتمال بیش تری وجود دارد که یکی از مراکز ادیان رسمی و ملی ایران در عهد ساسانیان باشد.

برخی دیگر نیز عقیده دارند از این مجموعه به عنوان آسایشگاه، قلعه فراموشی یا نگهداری متهمان سیاسی استفاده می شده‌است، هرچند بررسی این عقاید نیازمند تحقیقات گسترده ای در جهت کاربری این بنا می‌باشد.

غارچهل خانه کجاست

غار چهل خانه، در در ۷ کیلومتری شهر سعدآباد، در کنار دهستان زیراه، ۲۷ کیلومتری برازجان مرکز شهرستان دشتستان، در استان بوشهر قرار دارد.