قنات مون

• 1397/01/24
• 0 کامنت
• 1507 تعداد بازدید

قنات مون، تنها قنات دو طبقه جهان است که در هر طبقه آن آبی مستقل جریان دارد و آب هیچ‌یک به دیگری نفوذ نمی‌کند. این قنات ۸۰۰ سال پیش احداث شده‌است. قنات دوطبقه مون تامین کننده آب آشامیدنی، کشاورزی و باغداری محله مون اردستان و روستای تلک آباد در ۱۵ کیلومتری جنوب شهر اردستان است.

این قنات از شاهکارهای علم مهندسی در قدیم و از پیچیده ترین قنات های جهان است که برای حفر آن از مقنیان ورزیده استفاده شده و برای حفر آن شرایط اقلیمی در نظر گرفته شده است.

تاریخچه قنات مون

بر اساس منابع مکتوب، مشخص است که این قنات، پیش از اسلام و به خصوص دوران کیانیان و اشکانیان و ساسانیان احداث گردیده و بانی آن را به دوشکل بیان کرده‌اند:

1. بانی آن را کاوه آهنگر دانسته اند که در اردستان زاده شده بود.
2. بانی آن را مقنی یزدی می‌دانند که طی دو مرحله آن را ساخته؛ که در مرحله اول پیشنهاد احداث قنات در آن منطقه را به مردم داده است و در بار دوم به علت حفر قنات نامناسب توسط مردم خود اقدام به اصلاح قنات جهت آبدهی بهتر می‌کند که منجر به حفر میل چاه دوم می‌شود.

مشخصات قنات مون

قنات مون ۳٫۵ تا ۴ کیلومتر طول دارد و عمق مادر چاه آن ۳۱ متر است و دارای ۳۰ میله می‌باشد و مقدار آبدهی آن ۶۰ لیتر در ثانیه بوده و آب آشامیدنی حدود ۲۰۰ نفر از اهالی محله مون اردستان را تأمین می‌کند.

دوطبقه این قنات با اختلاف سه متر روی یکدیگر قرار دارند. آب قنات طبقه بالا، سرد، شیرین و سبک و آب قنات پایین، گرم، دارای املاح بیشتر و سنگین و دارای حقابه و سیستم آبیاری مجزا است. کانال رویى حدود ۲۰۰ متر دورتر از کانال زيرين، آفتابى مى‌شود و سپس در پایين دست، در محلى به‌ نام محله‌ی سيدهاى اردستان به همديگر متصل مى‌شوند.

میله‌های اولیه این قنات در محله محال، واقع در جنوب شهر اردستان، حفر شده و حدوداً به طرف شمال غرب امتداد دارد. مادر چاه قنات چاه دوقلو است که در کنار امامزاده اسماعیل است.

برای تقسیم آب قنات از دو سنگ بسیار محکم و سخت استفاده شده است. طول سنگ تقسیم آب قنات رو، حدود دو متر و ارتفاع قابل رویت آن حدود ۲۲ سانتیمتر و طول سنگ تقسیم آب قنات زیر، حدود دو متر و نیم و ارتفاع قابل رویت آن، حدود ۲۵ سانتیمتر می باشد.

قنات مون کجاست

قنات مون، در محله مون، یکی از محلات شهرستان اردستان، در استان اصفهان، قرار دارد.