مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندر

• 1396/10/08
• 0 کامنت
• 1476 تعداد بازدید

مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندر، مربوط به سدهٔ ۷ است و حدود ۸ قرن قدمت دارد. این بنا در سال ۶۳۱ هجری قمری توسط عارف معروف ضیاءالدین حسین رضی بنا گردید و در سال ۷۰۵ ه‍.ق توسط پسرانش مجدالدین حسن و شرف‌الدین علی تکمیل گردید.

علت عنوان زندان اسکندر

در مورد این بنا روایت‌هایی مطرح می‌باشد که قدمت ساخت آن را به زمان حمله اسکندر مقدونی به ایران نسبت می‌دهد که از این بنا به عنوان زندان استفاده می‌شده که بعدها تغییر کاربری داده و به عنوان مدرسه مورد استفاده قرار گرفت.

گفته می شود این نام در نتیجه ی آمدن گروهی از تبعیدیان اسکندر مقدونی به یزد به وجود آمد و البته عوامل دیگری همچون ویژگی های اقلیمی، دوردستی و دورافتادگی یزد از مراکز بزرگ و پر رفت و آمد در گذشته، بر شهرت بیشتر این نام افزوده اند.

همچنین احتمالاتی فراوان در مورد چاه موجود در حیاط مدرسه‌ ضیائیه وجود دارد که بیان‌کننده‌ی سیاه‌چال معروف مدرسه یا زندان اسکندر برای زندانی تبعیدیان زمان اسکندر مقدونی است؛ اما درواقع این گودال به علت فروریختگی پایاب در میان صحن آن ساختمان به وجود آمده که باعث ظهور چنین تصوراتی در بین مردم شده است.

معماری و بخش های مختلف مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندر

معماری این بنا به شیوه آذری است. این بنای تاریخی دارای حیاطی است که سه ایوان، ‌پیرامون و اطراف آن قرار دارد. ارتفاع گنبد این بقعه به ۱۸ متر می‌رسد و دارای گچبری‌های و تزئینات زیبائی با آبرنگ طلائی و لاجوردی بوده که بخش اعظم آن از بین رفته‌است.

از بخش‌های این بنا می‌توان به وجود چاهی با قطری حدود ۲ متر در وسط حیاط این مدرسه اشاره نمود که به سردابی به عمق حدود ۵ متر منتهی می‌گردد. نوع مصالح به كاربرده شده در زندان اسكندر اغلب خشت است كه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی گنبد آن توسط معمار استاد آخوند خرمی با آجر مرمت شده است.

این مدرسه در دو مرحله ساخته شده است. نخست گنبد خانهٔ کهن آن همزمان با حمله مغولان، برای آرامگاه ساخته شده و مدرسه هم نبوده است و صد سال پس از آن در اوایل سده هشتم، نوهٔ سازندهٔ نخست گنبد، در کنار آن، این مدرسه را می‌سازد.

مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندر کجاست

مدرسه ضیائیه یا زندان اسکندر، در محله فهادان شهر یزد، در مجاورت بقعه دوازده امام واقع گردیده‌است.