کوهسنگی، نام کوه مشهور و نیز اولین پارک بزرگ در شهر مشهد است که در میان تفرجگاه‌های این شهر از قدمت و شهرت خوبی برخوردار است. در حال حاضر این مکان، دومین مجموعه تفریحی، علمی و پارک بزرگ (بعد از پارک جنگلی ملت) در شهر مشهد بوده که شامل دو قله از قله‌های رشته کوه بینالود است. بزرگراه آسیایی بین این کوه و رشته کوه بینالود فاصله انداخته و آن را بخشی از شهر مشهد قرار داده است (گرچه در حال حاضر، قلل دیگری نیز از این رشته کوه، وارد حوزه شهری مشهد شده‌است).

کوهسنگی مشهد

کوهسنگی مشهد

کوهسنگی، به شکل مثلثی است که بیشتر آن ارتفاعات سنگی است. دو کوه کم ارتفاع سنگی در این منطقه، علت نامگذاری این پارکبه این اسم می باشند.

کوهسنگی مشهد

طرحهای توسعه در نظر گرفته شده، پارک کوهسنگی را تبدیل به مجموعهٔ تفریحی گردشگری نموده‌است. مجموعه‌های از جمله باغ پذیرایی، باغ فرهنگی، باغ سنگی، باغ طبیعی، باغ آرامگاه، باغ ورزشی و باغ تفریحی، و در آینده ایجاد دریاچهٔ مصنوعی و جزیرهٔ پرندگان در میان آن، احداث باغ موزه طبیعی، ایجاد رستوران‌های مختلف بر فراز کوه و کنار دریاچه، ساخت دو مجموعهٔ شهر بازی تابستانی و سرپوشیده و ایجاد مسیر منوریل تفریحی در رینگ اطراف کوه‌ها.

کوهسنگی مشهد

تاریخچه کوهسنگی

شاه عباس در سن ۱۶ سالگی (۹۹۵ ه‍. ق) توسط مرشد قلی استاجلو در کوهسنگی، تاج شاهی به سر نهاده است. میرزا ابراهیم رضوی، در زمان حکومت شاه صفی، برای خود مقبره ای ساخت که در محله کوهسنگی و انتهای خیابان شهید بهشتی قرار دارد. ناصرالدین شاه نیز در سال ۱۲۸۴ و طی سفر به مشهد وارد این تفرجگاه شد و مدفن اجداد میرزای ناظر را در دامنه کوه مشاهده نمود. در کنار آرامگاه میرزا رضوی، هفت قبر دیگر نیز وجود دارد که از جمله مهم ترین آنها می توان به مقبره شیخ اسدا…. یزدی، آقا میرزا عسکری رضوی و نیز فقیه ربانی شیخ سیف الله ایسی و جمعی از مریدان وی اشاره نمود.

کوهسنگی مشهد

از آنجا که مشهد، پایتخت نادرشاه بود، مصالح مقبره او نیز از سنگ‌های سخت گرانیت کوهسنگی انتخاب شد. پارک کوهسنگی مشهد تا سال ۱۳۱۰ هجری شمسی با همان ساختار طبیعی، به عنوان منطقه ییلاقی، با جاذبه های طبیعی شامل کوه های سهل الصعود و باغ های سرسبز، آب و هوای لطیف و چشم اندازهای طبیعی، اقامتگاه سیاحتی بود. در این سال، با ایجاد بعضی از امکانات سیاحتی، مانند استخر و جاری شدن قنات، وسعت و اهمیت یافت و سپس در سال ۱۳۱۸ شمسی، با احداث ساختمانی دو طبقه توسط مهندسان آلمانی و جدول کشی حاشیه خیابان و نرده کشی و گلکاری، به صورت پارک طبیعی در آمد.

همچنین شهردار وقت شهر میلان، تعدادی مجسمه به شهردار مشهد هدیه کرد که دو عدد شیر سنگی در در ورودی نصب گردیده و دو مجسمهٔ انسانی را کنار استخر بزرگ کوهسنگی و روبروی رستوران و تالارش نصب نمودند (مجسمه‌های انسانی مذکور، بعد از انقلاب، بخاطر اینکه مصداق صور قبیحه بود، به‌همراه تاج نصب‌شده بر فراز کوهسنگی، برچیده شد).

در سال ۱۳۴۰ شمسی و با گسترش شهر مشهد، کوهسنگی از طریق خیابانی وسیع و عریض، موسوم به خیابان کوهسنگی، به بدنه اصلی شهر مشهد متصل گردید.

مزار شهدای گمنام در کوهسنگی

پس از انقلاب و هشت سال دفاع مقدس، در طی اجرای طرح توسعه بوستان بزرگ کوهسنگی و احداث پلکان سنگی جهت صعود به ارتفاعات این کوه زیبا و بخاطر اهمیت کوهسنگی و منطقه ای آن، مدیریت شهری بر بالای کوه، ۸ شهید گمنام را دفن کردند تا بر قداست این کوه ها افزوده شود و نام جبل النور را نیز از آن زمان به بعد بر این کوه گذاشتند. با صعود از مسیر اصلی به قله،می توان شاهد عقب نشینی در کنار آبشار بود که اقامه نماز و دعاهایی اعم از ندبه، کمیل، توسل و ... در آن بالا برگذار می شود. خیل عظیمی از جمعیت برای زیارت مزار شهدا می روند.

کوهسنگی مشهد

موزه بزرگ خراسان رضوی کوهسنگی

طراحان موزه بزرگ خراسان رضوی، با الهام از نقشه و طرح بنای هارونیه و عمارت خورشید (کاخ کلات نادر)، ساخت بنای موزه بزرگ خراسان رضوی را، در مجموعه فرهنگی تفریحی کوهسنگی، آغاز نمودند. سنگ بنای اولیه این موزه، در شهرداری مشهد پی ریزی شده‌است. اجرای این طرح در ۱۲ طبقه، در سال ۸۲، از سوی شهرداری مشهد، به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی واگذار شد و در تاریخ ۱۳۹۳/۱۱/۱۸ افتتاح گردید.

کوهسنگی مشهد

این مکان دارای گنجینه یا مخزن اشیاء، تالارهای تخصصی اشیاء تاریخی و مردم شناسی، بخش امور اداری و قسمت ویژه علم کیهان شناسی، کتابخانه، آزمایشگاه و کارگاه های مرمت اشیاء تاریخی می باشد. در حال حاضر اشیاء به نمایش درآمده در موزه بزرگ شامل ابزار سنگی، اشیاء سفالی، شیشـه ای، فلزی، قطعات گچبری، نسخ خطی و چرم است که نشان دهنده عظمت و شکوه خراسان در قرون گذشته می باشد. این اشیاء مربوط به دوران پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی بوده و قدیمی ترین آنها به دست افزارهای عصر پارینه سنگی (حدود هشتصد هزارسال قبل) و جدیدترین آن ها به دوران معاصر تعلق دارد.

کوهسنگی کجاست

پارک کوهسنگی در جنوب غربی شهر مشهد و در انتهای خیابان کوهسنگی، در استان خراسان رضوی واقع شده است.